Có phải do trẫm không biết dốc niềm thành kính để được hưởng lòng trời , không biết lo tròn đạo hiếu để thờ phụng tông miếu , không ban ân huệ cho khắp muôn dân nên đến nỗi thế [79a] chăng? Có phải trẫm không biết sử dụng nhân tài , những kẻ được dùng đều là loại hèn kém mà đến nỗi thế chăng? Có phải do nạn hối lộ công khai , tệ phi tần lộng hành mà đến nỗi thế chăng? Hay là do trẫm không dè dặt tiêu dùng , thường lạm tiêu bừa , để hại của dân mà đến nỗi thế chăng? Hay là các đại thần giúp việc chưa trọn đạo điều hòa âm dương mà đến nỗi thế chăng? Hay là các tướng soái phiên thần không biết yêu thương quân dân , quen thói đục khoét mà đến nỗi thế chăng? Có phải vì các thú lệnh không biết vỗ nuôi nhân dân , chỉ lo bòn vét mà đến nỗi thế chăng? Hay là quan coi hình ngục không giữ công bằng , chỉ lo xử nặng , kẻ nào đút lót thì tha , để oán khí bốc lên mà đến nỗi thế chăng? Có phải các quan thừa hành chỉ chuộng hư văn , để ân trạch của vua bị tắc lại ở trên , tình của kẻ dưới không thấu lên trên được mà đến nỗi thế chăng? Hay là các nhà quyền quý cậy thế ra oai để dân mọn [79b] bị hại mà đến nỗi thế chăng? Có phải vì chọn lựa người hiền , cất nhắc người sót chưa được thi hành , để thói cầu cạnh chạy chọt ngày một tệ hại mà đến nỗi thế chăng? Hay là do chủ tướng đảo lộn quân công , lấy không làm có , làm hại đạo công mà đến nỗi thế chăng? Có phải vì chưa thi hành đầy đủ nhân chính , để dân chúng vẫn còn nhiều người thất nghiệp mà đến nỗi thế chăng? Hay là do đầm cá hoang khô , ngạch thuế chưa giảm , dân phải nộp nhiều mà đến nỗi thế chăng? Có phải vì con cháu các bậc công thần cố cựu chưa được bổ dùng hết để đền đáp công lao họ mà đến nỗi thế chăng? Tất cả tội lỗi trên chồng chất lại , đã làm tổn thương hòa khí , nếu không xét lời dạy sửa lỗi lầm , làm tròn đạo tu dưỡng mình thì làm sao trên có thể lay chuyển được lòng trời , dưới có thể cứu vớt được nạn dân?". |
* Từ tham khảo:
- tướng suý
- tướng tá
- tướng tá
- tướng thuật
- tượng
- tượng