sử quan | dt. Viên quan có phận-sự chép sử do vua bổ hồi xưa. |
sử quan | dt. Quan-niệm lịch-sử, sự quan-sát, ý-thức về sự-kiện lịch-sử: Duy-vật sử-quan. |
sử quan | - Viên quan chuyên chép sử trong thời phong kiến. - Quan niệm về lịch sử. |
sử quan | dt. Viên quan chuyên việc chép sử. |
sử quan | dt. Quan niệm về lịch sử. |
sử quan | dt (H. sử: lịch sử; quan: quan lại) Viên quan phụ trách việc chép sử trong thời phong kiến: Ngô Sĩ Liên là một sử quan dưới triều Lê Thánh-tông. |
sử quan | dt (H. sử: lịch sử; quan: nhìn, quan điểm) Quan điểm về sử học: Quan điểm mác-xít về sử học là sử quan duy vật. |
sử quan | dt. Ông quan ngày xưa ở trong triều chuyên việc chép sử. |
sử quan | .- Viên quan chuyên chép sử trong thời phong kiến. |
sử quan | .- Quan niệm về lịch sử. |
sử quan | Quan chép quốc-sử. |
Các sử quan triều Nguyễn về sau đã vo tròn lịch sử lại , làm hạt minh châu giả đính lên chiếc miệng giấy của bọn vua quan ươn hèn. |
Thử hỏi thứ " bình yên " lâu dài của Nam Hà do sử quan nhà Nguyễn nhắc đến như thế nào ? Thứ bình yên của một thiểu số con vua cháu chúa và bọn công thần nối nhau đời đời hưởng mọi tiện nghi xa hoa , mặc gấm đoạn , đồ dùng toàn mâm đồng , thau bạc , chén dĩa sứ Tàu , hay thứ " bình yên " của đám đông chịu đủ thứ sưu dịch thuế khóa ? Sự tham tàn của tầng lớp thống trị đã lên đến cực độ , mà nơi dân chúng bị bóc lột nặng nề nhất là ở mấy phủ Quảng Nam , Quy Nhơn. |
Ông Quế Đường có thấy rõ vấn đề hơn bọn sử quan nhà Nguyễn sau này , khi cho rằng nguyên nhân cuộc nổi loạn là tình trạng bất công nặng nề lộ liễu ở các phủ thuộc xứ Quảng Nam. |
Nhưng giả sử thời đại bình yên kéo dài của nhà Nguyễn được dựng trên cái nền công bằng hơn , trên có vua sáng , quan lại thanh liêm , chính sách thuế khóa hai bên đèo Hải Vân không có sự chênh lệch , vương phủ và các dinh trấn không sống xa hoa đến nỗi đặt đủ thứ mánh khóe bóp hầu bóp họng dân nghèo , thì liệu có cuộc khởi nghĩa ở Tây Sơn thượng hay không ? Nếu Trương Phúc Loan không thích phơi vàng ở lầu Phấn Dương , nếu chúa Nguyễn chịu tha cho dân một vài món thuế vặt như tiền tết , tiền cơm mới , hạ bớt thuế ruộng đất , chê các loại gấm đoạn và sơn hào hải vị đem từ bên Tàu sang , thì tình thế lúc bấy giờ sẽ thế nào ? Những chữ nếu làm rắc rối thêm chiều hướng lịch sử vốn đã phức tạp , nhưng chúng ta không thể nào hiểu được cơn bão đã làm lay động dữ dội xã hội Việt Nam thế kỷ thứ 18 nếu lại chữ nếu sợ hãi né tránh như các sử quan nhà Nguyễn , hoặc nếu tự dắt vào mê lộ của những hiện tượng bên ngoài. |
Các chúa Nguyễn có thể buộc bọn sử quan dưới tay ca tụng công khai phá bờ cõi của mình , dựa vào đó đòi hỏi được công nhận như một dòng họ thống trị chính thống , hợp ý trời và lòng người. |
Quyển I [1a] Triều Liệt Đại Phu , Quốc Tử Giám Tư Nghiệp , Kiêm sử quan Tu Soạn , Thần Ngô Sĩ Liên Biên Xét : Thời Hoàng Đế dựng muôn nước , lấy địa giới Giao Chỉ về phía Tây Nam , xa ngoài đất Bách Việt. |
* Từ tham khảo:
- sử quân
- sử quân tử
- sử sách
- sử thi
- sử xanh
- sứ