xoài | dt. (thực) Sách thuốc gọi Hương-cái, vua Thiệu-trị đặt là Móng, loại cây cao, tàn rậm lá đơn giòn, đọt ăn chua-chua chát-chát; hoa nhỏ vàng trổ thành chùm ở chót nhánh; trái no tròn ở gần cuống, hơi nhọn và quéo ở chót, khi chín, cơm vàng ngon, ngọt; hột giẹp có xơ; trái có nhiều caroten, sinh-tố B1 và sinh-tố C; vỏ cây và hột có nhiều tanin được dùng trị tiết-tả; mủ cây trị ghẻ: Má ơi đừng đánh con hoài, Để con câu cá, bằm xoài má ăn (CD). |
xoài | - 1 dt. 1. Cây trồng chủ yếu ở miền nam Việt Nam để lấy quả ăn, cao 10-25m, lá mọc cách hình thuôn mũi mác, hoa hợp thành chùm kép ở ngọn cành, quả hạch hơi hình thận, vỏ ngoài dai, khi chín màu vàng xanh, thịt mọng nước thơm ngọt chứa nhiều vi-ta-min, vỏ quả dùng chữa bệnh kiết lị, bệnh hoại huyết: Vườn xoài đang mùa hoa. 2. Quả xoài và những sản phẩm làm từ loại quả này: ăn xoài mua mấy cân xoài nước xoài. - 2 đgt. Duỗi chân thẳng ra: nằm xoài ra giữa sàn nhà. |
xoài | dt. 1. Cây trồng chủ yếu ở miền nam Việt Nam để lấy quả ăn, cao l0-25m, lá mọc cách hình thuôn mũi mác, hoa họp thành chùm kép ở ngọn cành, quả hạch hơi hình thận, vỏ ngoài dai, khi chín màu vàng xanh, thịt mọng nước thơm ngọt chứa nhiều vi-ta-min, vỏ quả dùng chữa bệnh kiết lị, bệnh hoại huyết: Vườn xoài đang mùa hoa. 2. Quả xoài và những sản phẩm làm từ loại quả này: ăn xoài o mua mấy cân xoài o nước xoài. |
xoài | đgt. Duỗi chân thẳng ra: nằm xoài ra giữa sàn nhà. |
xoài | dt (thực) Loài cây ăn quả cùng họ với cây sấu, quả hình bầu dục, hạt to thịt ngọt khi thực chín: Quả xoài thường to hơn và ngọt hơn quả muỗm. |
xoài | đgt Duỗi thẳng chân ra: Nằm xoài; Ngã xoài. |
xoài | dt. (th.) Thứ cây có trái hình quả tim, nhiều cơm, vị thơm ngon. || Trái xoài. Xoài hòn, xoài vai, xoài thanh-ca. |
xoài | tt. Duỗi thẳng: Nằm xoài. |
xoài | .- ph. Duỗi thẳng chân tay: Nằm xoài; Ngã xoài. |
xoài | .- d. Loài cây ăn quả cùng họ với cây sấu, quả hình thận, thịt ngọt màu vàng, hột to có bao cứng. |
xoài | Duỗi thẳng: Nằm xoài. Ngồi xoài chân. |
xoài | Thứ cây thuộc loài muỗm, quả có nhiều thịt, sắc vàng, vị thơm và ngọt, hột to: Xoài quéo, Xoài hương. Xoài voi. |
Anh đi ghe cá mũi Son Bắt em sàng gạo cho mòn móng tay Móng tay , móng vắn móng dài Trồng một cây xoài trái chín trái chua. |
Bớ thảm ơi ! Bớ thiết ơi ! Bớ bạn tình nhân ơi ! Thân em như cái quả xoài trên cây Gió đông , gió tây , gió nam , gió bắc Nó đánh lúc la lúc lắc , trên cành Một mai vô tình rụng xuống biết vào tay ai ? Kìa khóm trúc , nọ khóm mai Ông Tơ bà Nguyệt xe hoài chẳng thương Một lần chờ , hai lần đợi Sớm lần nhớ , chớ lần thương Anh thương em nhưng bác mẹ họ hàng chẳng thương. |
BK Bớ thảm bớ thiết ôi ! Bớ bạn tình nhân ôi ! Thân em như cái quả xoài trên cây Gió đông , gió tây , gió nam , gió bắc Nó đánh lúc la lúc lắc , trên cành Một mai vô tình rụng xuống biết vào tay ai ? Kìa khóm trúc , nọ khóm mai Ông Tơ bà Nguyệt xe hoài chẳng thương Một lần chờ , hai lần đợi Sớm lần nhớ , chớ lần thương Anh thương em nhưng bác mẹ họ hàng chẳng thương. |
Bớ thảm bớ thiết ôi ! Bớ bạn tình nhân ôi ! Thân em như cái quả xoài trên cây Gió đông , gió tây , gió nam , gió bắc Nó đánh lúc la lúc lắc , trên cành Một mai vô tình rụng xuống biết vào tay ai ? Kìa khóm trúc , nọ khóm mai Ông Tơ bà Nguyệt xe hoài chẳng thương Một lần chờ , hai lần đợi Sớm lần nhớ , chớ lần thương Anh thương em nhưng bác mẹ họ hàng chẳng thương. |
Bớ thảm bớ thiết ôi ! Bớ bạn tình nhân ôi ! Thân em như cái quả xoài trên cây Gió đông , gió tây , gió nam , gió bắc Nó đánh lúc la lúc lắc , trên cành Một mai vô tình rụng xuống biết vào tay ai ? Kìa khóm trúc , nọ khóm mai Ông Tơ bà Nguyệt xe hoài chẳng thương Một lần chờ , hai lần đợi Một lần nhớ , hai lần chờ Anh thương em nhưng bác mẹ họ hàng chẳng thương. |
Bớ thảm bớ thiết ơi ! Bớ bạn tình nhân ơi ! Thân em như cái quả xoài trên cây Gió đông , gió tây , gió nam , gió bắc Nó đánh lúc la lúc lắc , trên cành Một mai vô tình rụng xuống biết vào tay ai ? Kìa khóm trúc , nọ khóm mai Ông Tơ bà Nguyệt xe hoài chẳng thương Một lần chờ , hai lần đợi Sớm lần nhớ , chớ lần thương Anh thương em nhưng bác mẹ họ hàng chẳng thương. |
* Từ tham khảo:
- xoài cát
- xoài cơm
- xoài gòn
- xoài hòn
- xoài hôi
- xoài quéo